Stel, uw vordering wordt door de rechter toegewezen en u gaat het vonnis ten uitvoer leggen. Maar, dan blijkt dat de schuldenaar geen verhaal meer biedt, omdat zijn bezittingen verkocht zijn en het saldo op zijn bankrekening een dag van tevoren is opgenomen. Dit had anders kunnen lopen indien voorafgaand aan het vonnis en zelfs veel eerder in het voortraject, beslag was gelegd op de vermogensbestanddelen van de schuldenaar. Dit heet conservatoir beslag. Vermogensbestanddelen die onder het conservatoir beslag vallen, worden dan tot aan het vonnis bevroren. Zo wordt voorkomen dat uw schuldenaar de vermogensbestanddelen verkoopt, wegsluist of bezwaart. Zodra de rechter de vordering toewijst, gaat dit conservatoir beslag over in executoriaal beslag. U kunt dan het vonnis ten uitvoer leggen, oftewel executeren.
Naast het veiligstellen van verhaalsmogelijkheden, wordt het conservatoir beslag ook gebruikt als pressiemiddel. Een conservatoir beslag op bijvoorbeeld een bankrekening heeft namelijk grote gevolgen voor de bedrijfsvoering of het dagelijkse leven van beslagene en kan dus strategisch worden ingezet om uw claim op de wederpartij kracht bij te zetten.
Het leggen van conservatoir beslag is mogelijk op alle vermogensbestanddelen van een schuldenaar, zoals:

  • Aandelen
  • Auto
  • Bankrekening
  • Bedrijfspand
  • Contant geld
  • Huur
  • Inboedel
  • Koopwoning
  • Koopsom onder de notaris
  • Merkrecht
  • Loon
  • Vorderingen op klanten (handelsdebiteuren)

Voor het mogen leggen van een conservatoir beslag moet er toestemming gevraagd worden bij de voorzieningenrechter. Dit kan door het indienen van een verzoekschrift (beslagrekest) door een advocaat. In het verzoekschrift moet globaal worden onderbouwd wat de vordering is op de schuldenaar en waarop beslag gelegd gaat worden. In sommige gevallen moet er daarnaast vrees bestaan dat de vermogensbestanddelen verduisterd zullen worden. Dit is het geval wanneer beslag wordt gelegd op onroerende zaken. De voorzieningenrechter zal na summier onderzoek een besluit nemen. Wanneer het verzoek tot het leggen van beslag goed is geformuleerd en goed is onderbouwd, verleent de voorzieningenrechter nog dezelfde dag toestemming om beslag te mogen leggen. De schuldenaar wordt hiervan pas op de hoogte gesteld nadat conservatoir beslag is gelegd. Het verrassingseffect is dan ook kenmerkend voor een conservatoir beslag.

Toestemming verleend en nu?
Een toestemming tot het leggen van conservatoir beslag wordt ook wel aangeduid als beslagverlof. Met dit beslagverlof kan de deurwaarder vervolgens het beslag leggen op de vermogensbestanddelen waarvoor verlof is gevraagd.

Tijdig eis in de hoofdzaak instellen
Na het leggen van het conservatoir beslag moet de schuldeiser tijdig overgaan tot het opstarten van een rechtszaak, dit wordt ook wel aangeduid als “het instellen van de eis in de hoofdzaak”. De termijn hiervoor wordt meestal vastgesteld op veertien (14) dagen na het leggen van beslag. Indien binnen de gestelde termijn geen rechtszaak wordt opgestart, dan komt het conservatoir beslag automatisch te vervallen en is het beslag voor niets geweest. Afwijkende termijnen zijn overigens mogelijk, maar de schuldeiser dient hiervoor uitvoerig te motiveren waarom dat nodig is.
Van conservatoir beslag naar executoriaal beslag
Wordt de vordering in de hoofdzaak toegewezen door de rechtbank, dan wordt het conservatoir beslag omgezet in een executoriaal beslag. Met een executoriaal beslag kan de schuldeiser de in beslag genomen goederen of gelden opeisen. Ingeval er bijvoorbeeld bankbeslag is gelegd, zal de deurwaarder de desbetreffende bank verzoeken het beslagen saldo aan hem c.q. schuldeiser over te maken.

Niet eens met het conservatoir beslag?
Als u geconfronteerd wordt met conservatoir beslag en u wilt dit laten opheffen, dan heeft u drie mogelijkheden:
1. U kunt de gerechtelijke procedure afwachten die de schuldeiser verplicht moet starten. Dit kunt u doen als u geen last heeft van het beslag, bijvoorbeeld omdat u toch niet van plan bent om de spullen waarop beslag is gelegd te verkopen. Ingeval de schuldeiser niet binnen de gestelde termijn de gerechtelijke procedure opstart, dan vervalt het conservatoir beslag. Dit geldt ook wanneer de schuldeiser in het ongelijk wordt gesteld door de rechter.
2. U kunt een kort geding (opheffingskortgeding) starten waarbij u de rechter overtuigt dat het beslag ten onrechte is gelegd. Gronden voor opheffing zijn onder meer: het stellen van afdoende zekerheid (bijvoorbeeld door een bankgarantie) of het beslag is onredelijk gelegd.
3. Ingeval er al een procedure loopt over het geschil tussen u en uw schuldeiser, dan kunt u binnen deze procedure de rechter vragen het conservatoir beslag op te heffen.
Wanneer achteraf blijkt dat het gelegde beslag ten onrechte is gelegd door de schuldeiser, dan heeft hij onrechtmatig gehandeld. De schuldeiser kan gehouden worden om de schade te vergoeden die hij daardoor heeft veroorzaakt.

Tot slot
Een conservatoir beslag wordt vaak ingezet als drukmiddel en is bovendien een goede manier om zekerheid tot verhaal te krijgen voor een claim die u op iemand heeft. Heeft u naar aanleiding van deze bijdrage vragen, of heeft u een vordering en overweegt u conservatoir beslag te leggen, neem dan gerust contact met ons op. Ook wanneer u het niet eens bent met een gelegd beslag. Wij kunnen u adviseren over de beste aanpak en strategie.

19 november 2019